Kategori: Makaleler

Tanımamazlıktan Gelmek Ne Demek? Toplumsal İlişkilerde Sessiz Bir Güç Biçimi Bir sosyolog olarak kalabalık bir caddede yürürken insanların birbirini nasıl gördüğüne, kimleri görmezden geldiğine, kimlerle göz göze gelmekten kaçındığına dikkat ederim. Çünkü tanımamazlıktan gelmek, yalnızca bireysel bir tercih değil; toplumsal ilişkilerin görünmez düzenleyicilerinden biridir. Bu yazı, “tanımamazlıktan gelmek” olgusunu toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler çerçevesinde ele alırken, okuyucuyu kendi deneyimleri üzerine düşünmeye davet eder. Tanımamazlıktan Gelmek: Sessiz Bir Toplumsal Eylem Tanımamazlıktan gelmek, birini bilerek yok saymak ya da görmezden gelmektir. Ancak bu davranışın kökleri yalnızca kişisel antipatiye değil, toplumsal hiyerarşilere ve normatif beklentilere dayanır. Bazen bir yabancının sokakta…

Silahta İlk Hız Nedir? Edebiyatın Gözüyle Bir İnceleme Giriş: Edebiyatçı Gözüyle Kelimeler ve Anlatıların Gücü Bir edebiyatçı olarak, kelimelere dair derin düşüncelerim hep bir anlam arayışından doğar. Her kelime, bir iz bırakır; her cümle, bir dünya inşa eder. Tıpkı bir hikâyenin büyülü dokusunda olduğu gibi, bir kelimenin gücü de birer dönüştürücü kuvvet taşır. Her şeyin bir ilk başlangıcı vardır, bir ilk hareket. Silahta “ilk hız” gibi teknik bir terimi edebi bir bakış açısıyla incelemek, hem anlamın evrimini hem de anlatının gücünü ortaya çıkarır. Bir merminin hızını anlamak, sadece sayılarla değil, aynı zamanda o hızın bir metindeki anlamını, simgeselliğini, evrimini çözümlemekle…

Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Bedeli: Bir Ekonomistin Gözünden Özgürlük Ekonomi bilimi, sınırlı kaynakların sınırsız ihtiyaçlarla nasıl dengeleneceğini araştırır. Ancak bu denge yalnızca para, üretim veya tüketimle ilgili değildir. Bireyin özgürlüğü de, toplumun kaynakları kadar değerlidir. “Kimler gözaltına alınamaz?” sorusu, sadece hukuki bir mesele değil; aynı zamanda bir ekonomik tercihler bütünü olarak da okunabilir. Çünkü özgürlük, toplumun üretkenliğini, refahını ve piyasa dengelerini doğrudan etkileyen soyut bir sermayedir. Gözaltı Kavramının Ekonomik Bir Analizi Gözaltı, toplumun düzenini korumak için kullanılan bir araçtır. Ancak ekonomi açısından bakıldığında, bu durum bireysel üretim gücünün, karar alma özgürlüğünün ve insan sermayesinin geçici veya kalıcı biçimde devre dışı…

Kamber Diye İsim Olur mu? Küresel ve Yerel Bakışlarla İsimlerin Hikayesi İsimler, aslında sadece kelimeler değil; kimliklerimizin, kültürlerimizin, hatta bazen kaderimizin bir parçası. “Kamber diye isim olur mu?” sorusu ise kulağa hem şaşkın hem meraklı geliyor. Belki bir doğum anında aile meclisinde tartışılmış, belki de bir dizide duyulmuş. Ama bu soru, bizi yalnızca dilin değil, kültürün derinliklerine doğru eğlenceli bir yolculuğa çıkarıyor. Kamber İsminin Kökenine Küçük Bir Yolculuk Kamber ismi, Türk kültüründe oldukça eski bir geçmişe sahiptir. Farsça kökenli olduğu düşünülen bu isim, tarih boyunca özellikle Anadolu ve Orta Doğu coğrafyasında sıkça kullanılmıştır. En bilinen örneklerinden biri, halk hikâyelerindeki “Kamber…

Toplumsal Yapının İzinde: “Görele Alevi mi?” Sorusuna Sosyolojik Bir Bakış Toplumları anlamak, yalnızca insanların nerede yaşadığını ya da hangi inanca sahip olduğunu bilmekle mümkün değildir. Sosyolojik bir göz, her sorunun ardında daha derin bir toplumsal dinamiğin yattığını görür. “Görele Alevi mi?” sorusu da bu açıdan yalnızca bir kimlik sorusu değildir; kültürel aidiyetlerin, toplumsal rollerin ve tarihsel etkileşimlerin iç içe geçtiği bir toplumsal çözümlemenin kapısını aralar. Bu yazı, Karadeniz’in kıyısında yer alan Görele’nin sosyo-kültürel dokusuna, inanç biçimlerinden toplumsal cinsiyet rollerine kadar çok katmanlı bir perspektiften bakmayı amaçlar. Görele’nin Sosyo-Kültürel Kimliği Tarihsel Bağlam ve İnanç Dokusu Görele, Giresun’un doğusunda yer alan, tarih…

“Göreceli” Ne Demek? Kavramın Kısa Tarihi, Akademik Tartışmaları ve Paragrafta Kullanımı “Göreceli” sözcüğü, bir olgunun anlamının ya da değerinin, başka bir şeye bağlı olduğu fikrini taşır: zamana, mekâna, dile, bakış açısına, yönteme… Gündelik dilde “duruma göre değişir” dediğimiz yerde aslında bir görecelilik atfı yaparız. Yazıda “göreceli ne demek paragraf?” sorusu, hem kavramın tarihsel kökenini hem de bir paragrafın içinde doğru, akıcı ve eleştirel biçimde nasıl inşa edildiğini birlikte düşünmeyi gerektirir. — Tarihsel Arka Plan: Sofistlerden Bilim Devrimlerine Görecelilik fikrinin izleri Antikçağ’a uzanır. Sofist geleneğin ünlü formülü “İnsan her şeyin ölçüsüdür” (Protagoras), bilginin özneye göre değişebileceğini savunur. Platon’un Teaitetos diyaloğunda bu…

Grizu Riski: Gücün, İdeolojinin ve Toplumsal Düzenin Derin Çatlakları Bir siyaset bilimci için grizu riski yalnızca maden ocaklarının karanlık tünellerinde biriken metan gazı değildir; aynı zamanda iktidarın görünmez biçimlerde biriktiği, sıkıştığı ve bir patlamayla toplumsal düzeni sarsma potansiyelini taşıyan bir metafordur. Devletin, sermayenin ve vatandaşın arasındaki güç ilişkilerini düşündüğümüzde, grizu aslında bir uyarıdır: bastırılan, denetlenmeyen ve sömürülen her enerji, bir gün patlar. Peki bu patlamanın öncesinde kim sorumludur? Kim susar, kim konuşur? Grizu Riski Nedir? Bir Enerjiden Fazlası Teknik tanımıyla grizu riski, kömür madenlerinde biriken metan gazının patlama tehlikesini ifade eder. Ancak siyaset bilimi açısından bakıldığında bu, yalnızca fiziksel bir…

İnce Çizgiler Neden Olur? (Bilim, Duygular ve Toplumun Kesiştiği Yer) Farklı açılardan bakmayı sevenler kulübüne hoş geldiniz! Bugün aynaya yaklaşıp “Bu çizgi dün yoktu…” diyenlere hem veriye yaslanan hem de hayatın duygusal ritmini yakalayan bir sohbet açıyoruz. İnce çizgiler aslında sadece bir cilt meselesi değil; yaşama, strese, ilişkilere ve güneşe nasıl baktığımızın da küçük notları. Mini spoiler: “Tek bir sebep” yok. İnce çizgiler, biyoloji + yaşam tarzı + çevre + duygusal iklimin ortak prodüksiyonu. “Erkek Bakışı”: Objektif, Metrik, Laboratuvar Kokulu Erkeklerin sıklıkla benimsediği (elbet herkes için değil!) veri odaklı perspektifte ince çizgiler; kolajen/elastin kaybı, UV maruziyeti, oksidatif stres ve glikasyon…

Ekonomik Perspektiften: Kas Gelişiminin Piyasa Dinamikleri Bir ekonomist için kas geliştirme yalnızca biyolojik bir süreç değil; kaynakların sınırlılığı, tercihlerin maliyeti ve getirilerin optimizasyonu üzerinden okunabilecek bir mikroekonomik modeldir. Her birey, tıpkı bir girişimci gibi, zamanını, enerjisini ve finansal kaynaklarını maksimum fayda sağlayacak biçimde dağıtmak zorundadır. Kas gelişimi bu anlamda bir yatırım faaliyetidir: sermaye (vücut), emek (antrenman), ve zaman (uzun vadeli getiriler) arasında kurulmuş dinamik bir denge. Kıt Kaynaklar ve Kas Ekonomisi Ekonomide kıtlık, en temel kavramdır. İnsan bedeni de sınırlı bir üretim kapasitesine sahiptir. Uyku, beslenme ve dinlenme gibi unsurlar üretim sürecinin girdileridir. Aşırı tüketim veya yanlış yatırım (örneğin gereksiz…